Dự đoán xu hướng công nghệ năm 2024

Công nghệ luôn không ngừng thay đổi phát triển và tác động đến xã hội. Bước vào năm 2024, năm được dự đoán các cuộc chạy đua vũ trang AI đi đến hồi kết, cuộc chiến giữa các công ty đang sở hữu các mô hình ngôn ngữ lớn LLMs sẽ ngày càng cao trào và chúng ta sẽ sớm có một phiên bản sơ khai nhất của một trí tuệ nhân tạo tổng quát. Tình hình thế giới vẫn bất ổn với các cuộc xung đột, ngai vàng của ngành tiếp tục bị đe dọa bởi AI, chip bán dẫn và làn sóng sa thải vẫn tiếp tục diễn ra đều đặn theo tình hình cổ phiếu trong bối cảnh vàng và bitcoin tăng tốc trở lại.

Bối cảnh tam chuyển

Đoạn văn trên được viết bởi AI, còn đoạn dưới thì được viết theo phân tích của mình dưới bối cảnh làn sóng tam chuyển bao gồm:

• Chuyển đổi số (Digital Transformation): từ công nghệ, kinh doanh cho đến con người đều đang tiếp tục thay đổi một cách toàn diện
• Chuyển đổi xanh (Green Transformation): sự quan tâm cấp thiết đến các yếu tố phát triển bền vững đang không chỉ dừng lại ở các quy chuẩn mà đi sâu vào hoạt động ứng dụng công nghệ
• Chuyển đổi thông minh (AI Transformation): tất nhiên nhân vật chính của mọi tâm điểm vẫn sẽ tiếp tục là AI nhưng ở góc độ ứng dụng vào thực tiễn doanh nghiệp

Dưới đây là các nhận định mạng tính cá nhân của mình, có thể đúng, có thể sai và nó chỉ là quan điểm cá nhân. Thuần túy công nghệ nên các lĩnh vực domain và ESG thì mình hẹn dịp khác sẽ viết thành các bài viết riêng nhé.

1. Languages & New Tech Stack

Đầu tư cho những ngôn ngữ của tương lai bên cạnh việc thành thạo hai ngôn ngữ phổ dụng.

Bảng xếp hạng các ngôn ngữ phổ dụng theo TIOBE Index

Với sự phát triển mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo và nhu cầu khai thác dữ liệu ngày càng lớn, Python sẽ tiếp tục là ngôn ngữ có nhu cầu lớn trong thời gian tới. Ở vị trí thứ 2 sẽ là C và C++ với tương lai của ngành Automotive và cả sự bùng nổ của các thiết bị thông minh. Và với mình thì tất nhiên ở đồng hạng 3 sẽ là các ngôn ngữ liên quan đến các thành phần cấu thành của các hệ thống thông tin nghiệp vụ như Java, C# (Backend), Javascript (Frontend), SQL (Database). Đây là các ngôn ngữ phổ dụng mà chúng ta nên thông thạo từ hai loại trở lên.

Với ngôn ngữ của tương lai thì mình đặt cửa vào Go, Rust vì ưu điểm hiệu năng và ngày càng được lựa chọn bởi cộng đồng cũng như được đánh giá là đòi hỏi trình cao một chút.

Lập trình viên học ngôn ngữ mới bớt vất vả nhờ có AI ?

Ngoài ra thì không thể bỏ qua các sự lựa chọn tech stack và framework mới ngày càng nhiều vô số kể như LAMP, MERN, MEAN hay cuộc chiến không hồi kết giữa React và Vue nay có thêm các nhân tố như Svelte, Astro. Năm 2024 vẫn chưa phải là năm kết luận cho static site generation (SSG) và server side rendering (SSR), tuy nhiên nếu phải chọn thì mình sẽ vẫn đoán JAM stack với sự hoàn thiện của incremental static generation (ISR) sẽ là người thắng cuộc (điển hình là Next.js).

2. Frontend & Backend

Frontend: Driving by new experience with AI & Native App

Trí tuệ nhân tạo đã và đang tạo ra một làn sóng các tính năng mới tích hợp AI dẫn đến sự phổ biến của các giao diện tiện ích sử dụng prompt, giao diện chat cũng như làm thay đổi cách thiết kế ứng dụng, có một khả năng lớn như thời điểm giao diện chạm ra đời là tương lai chúng ta sẽ có những giao diện vô cùng đơn giản với trợ lý ảo chứ không còn là những icon hay menu chức năng nữa.

Frontend: "New" experience with AI in Native App

Một phần trong làn sóng đó là việc tạo ra trải nghiệm sử dụng ứng dụng tốt nhất với người dùng và điều đó đồng nghĩa với xu thế native thay vì cross platform trước đây. Chiếc kính của Apple Vision một lần nữa mở ra cuộc chiến mới về thiết bị đeo thông minh và để có thể sử dụng hết tính năng thì chắc chắn Swift sẽ được hỗ trợ đầy đủ và đầu tiên nhất.

Đối với các hệ thống của doanh nghiệp, thì năm nay vẫn sẽ tiếp tục chứng kiến làn sóng Headless và đồng thời là sự chú trọng vào các yếu tố như Accessibiliy (A11Y) và Optimization (giảm kích thước, tốc độ xử lý nhanh) để đáp ứng kì vọng của người dùng.

Về tư duy thiết kế, mình đoán việc cân nhắc và lựa chọn framework cũng như chuẩn bị cho đội ngũ về năng lực để chuyển đổi sẽ tiếp tục là bài toán quan trọng khi ngày càng nhiều các nền tảng thế hệ sau đang chứng minh được chỗ đứng của mình.

Backend: Zero Trust, AI & Serverless

Trong bối cảnh dữ liệu và quyền riêng tư ngày càng được chú trọng bảo vệ, tranh cãi về bản quyền và tính hợp lý của AI hay các vấn đề của công nghệ deep fake đã khiến các vấn đề về bảo mật ngày càng trở nên nhạy cảm và buộc các doanh nghiệp phải thực hiện các hành động nghiêm túc và mạnh mẽ hơn. Zero Trust Architecture và nhu cầu phát triển sẽ tạo ra nhu cầu lớn cho các giải pháp authentication, authorization và API Gateway cùng với giải pháp giám sát chủ động và thông minh.

Backend: Zero Trust, AI & Serverless

Tiếp tục là một năm còn nhiều hoài nghi với những đoạn code do AI tạo ra và việc phổ cập các câu prompt tốt cho các bạn junior cũng như kiểm soát rủi ro bảo mật vẫn tốn nhiều thời gian và nguồn lực. Việc tích hợp AI ở backend sẽ dịch chuyển từ naive prompt sang các kĩ thuật như Advance RAG, và việc cài đặt các Guardrails dể đảm bảo luồng nghiệp vụ chạy ổn định sẽ tạo nên sự khác biệt giữa các đội ngũ kĩ sư ứng dụng AI. Đây cũng sẽ là thời điểm mà tính sẵn sàng của hạ tầng tính toán GPU cũng như khả năng thử nghiệm nhiều model khác nhau sẽ quyết định tốc độ của các dự án.

Bài toán thiết kế platform và phân tách microservice vẫn sẽ là chủ đạo nhưng năm nay mình chọn serverless trên một nền tảng Cloud Provider cụ thể trở thành nhân vật chính vì có khá nhiều kiến thức cần phải nắm bắt để xây dựng một hệ thống hiệu quả và an toàn về chi phí mà vẫn đảm bảo tốc độ phát triển nhanh.

3. Cloud: after Lift & shift Era

Trong bối cảnh của việc phổ cập điện toán đám mây, thật khó hình dung các lập trình viên sẽ thế nào nếu các Hyperscaler biến mất. Đối với mảng doanh nghiệp, phần lớn đã chọn chiến lược rehost để kết thúc các hợp đồng thuê datacenter sẽ tiếp tục bước vào giai đoạn mới, giai đoạn refactor, rearchitect để sử dụng tối đa sức mạnh của dịch vụ đám mây.

Thời đại của PaaS hậu Lift & Shift

Dưới tác động của làn sóng chạy đua thử nghiệm GPT nói riêng và LLMs nói chung, các doanh nghiệp đang đẩy nhanh tốc độ của các chương trình khai thác dữ liệu và cởi mở hơn với việc sử dụng dịch vụ đám mây. Năm 2024 cũng là năm mà sau Google Cloud, AWS cũng đã có chương trình miễn phí cho dữ liệu outbound trong trường hợp khách hàng muốn rời đi, điều này làm cho hoài nghi về vendor locking đối với đám mây được giảm đi dù trên thực tế các lập trình viên mới là người không muốn doanh nghiệp của mình rời bỏ đám mây.

Đối với các doanh nghiệp đang đi trước trong việc sử dụng đám mây, nhu cầu về chuyên gia bảo mật đám mây (Cloud Security Expert) và tối ưu chi phí (Cloud FinOps) sẽ tiếp tục tăng mạnh trong bối cảnh nhân lực cả hai mảng này vẫn còn khan hiếm.

Dưới áp lực của việc duy trì tốc độ phát triển cao mà vẫn đảm bảo chất lượng dịch vụ, Infrastructure as a Service (IaaS) của giai đoạn Rehost sẽ nhường chỗ cho Platform as a Service (PaaS), xu thế phát triển nhiều hơn và ít quản trị (more development, less managed) đòi hỏi các lập trình viên cần trang bị kiến thức phù hợp.

4. Datafication

Datafication - "dữ liệu hóa" không phải từ khóa mới nhưng chắc chắn sẽ là chủ đạo của năm 2024 khi mà AI đang tích cực mở đường bán giấc mơ magic. Tất nhiên, trong định nghĩa đúng đắn của mình, dữ liệu giáo hướng đến mục tiêu tạo ra giá trị từ việc khai thác dữ liệu chứ không chỉ đơn thuần là các báo cáo tổng hợp số liệu. Trong làn sóng này, kĩ năng giao tiếp insight sẽ là một kĩ năng mới trên cả các kĩ năng Data Visualization với yêu cầu am hiểu về nghiệp vụ (domain). Nếu bạn nào thích tìm hiểu sâu thì từ khóa Data Ontology sẽ gợi mở cho bạn nhiều hướng đi nghiên cứu hay ho nhé.

Datafication: Dòng chảy số từ dữ liệu đến insight

Tiếp tục vẫn sẽ là sự khan hiếm kĩ sư dữ liệu lành nghề trên các nền tảng như Spark, Databrick, Snowflake. Không hề thừa nếu bạn tiếp tục đầu tư vào trải nghiệm với các thư viện như Apache Superset, Flink, Beam, Kafka, Airflow, Arrow, Kylin, Doris, Hudi,.. hay các phiên bản thương mại tương ứng. Bên cạnh quá trình xây dựng Data Platform vẫn sẽ tiếp tục bùng nổ với các thử nghiệm kiến trúc, không hề quá đáng nếu chúng ta thử trải nghiệm Streamlit (framework xây dựng nhanh Data Apps) và Dash (Low-code framework cũng cho Data Apps).

Không chỉ ở khía cạnh khai thác với việc ứng dụng GenAI vào các chatbot tự động phân tích dữ liệu theo yêu cầu, về phương diện vận hành, nhu cầu quản trị dữ liệu doanh nghiệp (Master Data Management) cũng được đòi hỏi nhiều hơn với nhận thức chiến lược về Data Government ngày càng rõ ràng.

5. Other

Ngoài các xu hướng chủ đạo trên, thì phần cuối bài mình muốn dành cho những làn sóng ngầm có thể bùng nổ hoặc không với các tín hiệu chưa rõ ràng lắm.

Blockchain & Web3: Reboot?

Ba tháng đầu năm của năm 2024 thì hẳn anh em công nghệ nào đang "ôm" thì đều rất vất vả trước cơn đột kim nhằm duy trì động lực đi làm ngoài việc hóng sự kiện halving sắp tới. Thường thì vào năm mà tiền số lên đỉnh lại, thì các hoạt động đầu tư công nghệ trong mảng này cũng sẽ có nhiều khởi sắc về mặt dự án nên có thể sẽ có nhiều tín hiệu ấm lên sau một thời gian đóng băng của mảng công nghệ mang khá nhiều tai tiếng bên cạnh nét đẹp của DeFi.

Daily Mixed Reality

Dù vẫn còn nhiều điểm để cải thiện nhưng đột phá gần đây của chiếc kính Apple Vision Pro sẽ mở màn cho một cuộc chạy đua mới trong mảng thực tại ảo và tham vọng của các hãng về một tương lai metaverse xen lẫn thế giới hiện thực khi chiếc kính trở thành một vật dụng mang tính cá nhân và đi vào đời sống hằng ngày chứ không còn là thuần túy giải trí nữa. Hãng công nghệ Meta bắt tay với LG nhằm tung ra sản phẩm cạnh tranh với nhà táo vào quý 1 năm 2025, hy vọng làn sóng mới này sẽ mở ra thêm nhiều cơ hội việc làm và các ý tưởng công nghệ đột phá trong mảng XR (eXtreme Reality) - siêu thực tế ảo !

Hyper Personalization EdTech

Siêu cá nhân hóa EdTech nếu bùng nổ sẽ tạo ra sự thay đổi sâu sắc cho xã hội. Ngày nay thế giới đã dịch chuyển từ role-based sang skill-based và sự phát triển của các LLMs sẽ góp phần thúc đẩy ngành giáo dục giải quyết được những vấn đề mang tính truyền thống về việc cập nhật học liệu, thiếu hụt giảng viên và mô hình dạy học self-paced. Dần dần mỗi người sẽ có một gia sư ảo thật sự thấu hiểu và luôn chọn hình thức đào tạo tốt nhất, cho mọi lĩnh vực và ở mọi nơi khi chúng ta có nhu cầu.

Lời kết

Trên đây là những bình luận của mình về một số dịch chuyển trong ngành công nghệ của năm 2024, có thể đúng, có thể sai nhưng quá trình dự đoán vẫn là trải nghiệm vui vẻ với mình. Hy vọng những dự đoán trên đây sẽ giúp bạn đọc có được cái nhìn tổng quan về những xu hướng tiềm năng, từ đó định hướng cho bản thân và doanh nghiệp trong hành trình chinh phục những đỉnh cao mới.

Chúng ta vẫn còn rất nhiều trách nhiệm với các hệ thống ý nghĩa cần được tạo ra cho đến tương lai ai cũng là lập trình viên!