Đại học Stanford công bố báo cáo AI Index 2022

AI Index là một nghiên cứu độc lập tại Viện Human-Centered Artificial Intelligence (HAI) thuộc Đại học Stanford. Nghiên cứu được dẫn dắt bởi nhóm AI Index Steering Committee, gồm các chuyên gia đến từ nhiều lĩnh vực và học viện. Báo cáo thường niên thực hiện theo dõi, đối chiếu, chắt lọc và trực quan hóa dữ liệu liên quan đến trí tuệ nhân tạo, hỗ trợ các nhà lãnh đạo ra quyết định để thúc đẩy AI một cách có trách nhiệm và có đạo đức.

Bản phân tích năm nay gồm dữ liệu từ nhiều tổ chức học thuật, tư nhân và phi lợi nhuận, đồng thời có nhiều dữ liệu tự thu thập và bài phân tích gốc hơn các năm trước, điển hình như mở rộng thêm chương technical performance, thực hiện khảo sát với các nhà nghiên cứu ngành robot trên toàn thế giới, vấn đề pháp chế toàn cầu về AI tại 25 quốc gia, và một chương mới phân tích chuyên sâu về các chỉ số đạo đức của AI.

Đầu tư tư nhân vào AI tăng vọt

Năm 2021, tổng giá trị đầu tư tư nhân vào AI đạt khoảng 93,5 tỷ USD, cao gấp đôi năm 2020 dù số lượng các công ty AI nhận đầu tư tiếp tục giảm. Trong 3 năm gần đây, số lượng này lần lượt giảm từ 1051 (2019), 762 (2020) xuống chỉ còn 746 công ty (2021) nhận đầu tư. Năm 2020 có 4 đợt đầu tư trị giá 500 triệu USD trở lên, trong khi năm 2021 thì có 15 đợt.

Mỹ và Trung Quốc thống trị các hợp tác xuyên quốc gia về AI

Bất chấp căng thẳng địa chính trị gia tăng, Mỹ và Trung Quốc đã hợp tác sản xuất các ấn phẩm AI với số lượng lớn nhất từ năm 2010 đến năm 2021, tăng gấp 5 lần kể từ năm 2010. Tổng số ấn phẩm từ sự hợp tác giữa hai nước này nhiều hơn 2,7 lần so với sự hợp tác giữa Anh và Trung Quốc - đứng thứ hai trong danh sách.

Các mô hình ngôn ngữ có nhiều khả năng hơn, nhưng cũng tồn tại nhiều sai lệch hơn

Các mô hình ngôn ngữ lớn đang thiết lập các kỷ lục mới về đánh giá kỹ thuật (benchmark), nhưng cũng có nhiều dữ liệu cho rằng các mô hình lớn hơn cũng có nhiều khả năng phản ánh sai lệch hơn từ training data. Một mô hình với 280 tỷ thông số được phát triển vào năm 2021 cho thấy mức độ sai lệch tăng 29% so với mô hình 117 triệu thông số của năm 2018 (được đánh giá là vượt trội vào thời điểm đó). Theo thời gian, các hệ thống đang phát triển có nhiều tiềm năng đáng kể hơn, tuy nhiên sai lệch cũng gia tăng không kém.

Sự trỗi dậy về các vấn đề đạo đức của AI

Nghiên cứu về công bằng và minh bạch trong lĩnh vực AI đã bùng nổ kể từ năm 2014. Tại những hội nghị bàn về vấn đề đạo đức, các ấn phẩm liên quan đã tăng gấp 5 lần. Ban đầu, vấn đề về sự công bằng và thiên vị trong thuật toán chỉ là nghiên cứu mang tính học thuật, nhưng gần đây đã trở thành chủ đề nghiên cứu chính thống với nhiều hàm ý trên diện rộng. Trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu có liên kết trong ngành đã đóng góp thêm 71% số lượng xuất bản mỗi năm tại các hội nghị về vấn đề đạo đức.

Chi phí dần hợp lý hơn và có hiệu suất cao hơn

Kể từ năm 2018, chi phí huấn luyện cho hệ thống phân loại hình ảnh đã giảm 63,6%, trong khi thời gian huấn luyện đã cải thiện 94,4%. Việc giảm chi phí nhưng tăng nhanh thời gian huấn luyện trở thành xu hướng trong nhiều hạng mục thuộc MLPerf, như phát hiện đối tượng, hệ thống khuyến nghị, xử lý ngôn ngữ, đồng thời thương mại hóa các công nghệ AI một cách rộng rãi hơn.

Dữ liệu – Dữ liệu – Dữ liệu

Kết quả đánh giá kỹ thuật (benchmark) ngày càng dựa vào việc sử dụng extra training data để thiết lập các kết quả tiên tiến mới. Tính đến năm 2021, có 9/10 hệ thống AI hiện đại đạt benchmark trong báo cáo này được huấn luyện với extra data.

Nhiều luật lệ toàn cầu về AI được thông qua

Kết quả phân tích của AI Index cho thấy, số lượng hồ sơ về dự luật liên quan đến AI tại 25 quốc gia đã được thông qua và gia tăng đáng kể, từ 1 hồ sơ vào năm 2016 lên đến 18 hồ sơ vào năm 2021. Các quốc gia đã được thông qua dự luật về AI nhiều nhất vào năm 2021 là Tây Ban Nha, Anh, Mỹ - mỗi nước có ba dự luật được thông qua.

Cánh tay robot đang rẻ hơn

Một cuộc khảo sát của AI Index cho thấy giá trung bình của các cánh tay robot đã giảm 46,2% trong 5 năm qua, từ 42 nghìn USD cho một cánh tay vào năm 2017 xuống còn 22,6 nghìn USD vào năm 2021. Giờ đây, việc nghiên cứu về ngành robot đã dễ tiếp cận hơn với giá cả phải chăng hơn.

Theo AI Index